Thất nghiệp nên làm gì? Cách lấy lại động lực và định hướng mới

Thất nghiệp nên làm gì để tìm lại định hướng?

Khi rơi vào tình trạng thất nghiệp, việc xác định lại mục tiêu và hướng đi là yếu tố then chốt giúp bạn không rơi vào khủng hoảng tâm lý, đồng thời sớm quay trở lại thị trường lao động.

Xác định lại mục tiêu nghề nghiệp và kỹ năng bản thân

Nếu không biết thất nghiệp nên làm gì để tìm lại định hướng, hãy bắt đầu bằng 3 bước sau:

1. Đánh giá lại sở thích và khả năng hiện tại: Liệt kê những kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm bạn đang có.
2. Xác định lĩnh vực mong muốn phát triển: Chọn lĩnh vực phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu tuyển dụng.
3. Đặt mục tiêu nghề nghiệp cụ thể: Ví dụ “6 tháng tới ứng tuyển vị trí marketing junior” thay vì mục tiêu mơ hồ như “kiếm việc mới”.

Nhiều người sau khi thất nghiệp thường bỏ qua bước tự đánh giá lại bản thân, dẫn đến nộp đơn tràn lan mà không đạt kết quả. Đây là sai lầm phổ biến làm mất thời gian và dễ khiến tinh thần sa sút.

Cập nhật hồ sơ xin việc và tìm kiếm cơ hội mới

Checklist cập nhật hồ sơ xin việc:

• Cập nhật thông tin cá nhân, kỹ năng, kinh nghiệm gần nhất.
• Chỉnh sửa CV theo xu hướng hiện đại (sử dụng các mẫu tối giản, tập trung vào thành tích thực tế).
• Viết thư xin việc phù hợp từng vị trí thay vì dùng mẫu chung.
• Chuẩn bị portfolio hoặc sản phẩm mẫu nếu cần (với lĩnh vực thiết kế, marketing, IT…).

Theo khảo sát của VietnamWorks 2024, hơn 70% ứng viên không cập nhật CV sau khi thất nghiệp trên 6 tháng, làm giảm đáng kể khả năng được mời phỏng vấn.

Tham gia các khóa học nâng cao kỹ năng

Khóa học nâng cao kỹ năng là các chương trình đào tạo ngắn hạn giúp bạn cập nhật kiến thức mới, bổ sung kỹ năng mềm hoặc chuyên môn để phù hợp với yêu cầu tuyển dụng hiện tại.

Danh sách kỹ năng nên ưu tiên học khi thất nghiệp:

• Kỹ năng tin học văn phòng nâng cao (Excel, PowerPoint)
• Ngoại ngữ (Tiếng Anh giao tiếp, TOEIC, IELTS…)
• Kỹ năng mềm: giao tiếp, thuyết trình, quản lý thời gian
• Kỹ năng nghề nghiệp mới: thiết kế Canva, quảng cáo Facebook, lập trình cơ bản

Nên chọn các khóa học từ các nền tảng uy tín như Coursera, Udemy, TopCV Academy, tránh lãng phí tiền vào các chương trình kém chất lượng.

Thất nghiệp nên làm gì để ổn định tài chính tạm thời?

Để vượt qua giai đoạn không có thu nhập lâu dài, người thất nghiệp nên áp dụng các giải pháp linh hoạt nhằm duy trì nguồn tài chính tối thiểu phục vụ cuộc sống và quá trình tìm việc mới.

Tận dụng quỹ dự phòng hoặc bảo hiểm thất nghiệp

Bảo hiểm thất nghiệp là khoản trợ cấp của nhà nước hỗ trợ người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng, đã tham gia đóng bảo hiểm đầy đủ.

Hướng dẫn quy trình nhận bảo hiểm thất nghiệp:

1. Chuẩn bị hồ sơ: sổ BHXH, quyết định nghỉ việc, CMT/CCCD.
2. Nộp hồ sơ tại trung tâm dịch vụ việc làm trong vòng 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc.
3. Chờ xét duyệt và nhận tiền qua tài khoản hoặc trực tiếp.

So sánh:

Tìm việc làm tạm thời hoặc bán thời gian

Gợi ý nhóm việc làm bán thời gian phổ biến năm 2024:

• Bán hàng online (livestream, affiliate marketing)
• Telesales, chăm sóc khách hàng từ xa
• Viết nội dung SEO, dịch thuật, design freelance
• Chạy xe công nghệ, giao hàng

Theo dữ liệu từ ViecLam24h tháng 5/2025, số lượng việc bán thời gian tăng 35% so với cùng kỳ năm trước, nhất là lĩnh vực online. Đây là lựa chọn phù hợp để vừa kiếm tiền vừa giữ thời gian linh hoạt.

Khởi nghiệp nhỏ với mô hình kinh doanh đơn giản

• Bán đồ ăn vặt online: vốn thấp, dễ triển khai
• Dịch vụ gia sư, dạy kèm
• Cho thuê đồ dùng, thiết bị điện tử
• Bán quần áo secondhand

Nhiều người sau khi thất nghiệp thành công với mô hình bán quần áo online hoặc bán đồ ăn nhẹ tại nhà. Quan trọng là chọn đúng mặt hàng và hiểu rõ đối tượng khách hàng mục tiêu.

Thất nghiệp nên làm gì để giữ tinh thần lạc quan?

Khi thất nghiệp kéo dài, không chỉ tài chính mà tinh thần cũng dễ rơi vào trạng thái tiêu cực. Dưới đây là những biện pháp thực tế giúp bạn duy trì tâm lý tích cực và tái tạo năng lượng.

Tham gia hoạt động cộng đồng hoặc thiện nguyện

Hoạt động cộng đồng là các chương trình phi lợi nhuận nhằm giúp đỡ người khác, góp phần cải thiện xã hội như phát cơm từ thiện, dọn rác, tổ chức lớp học miễn phí.

Lợi ích thực tế khi tham gia thiện nguyện:

• Giữ nhịp sống năng động thay vì chỉ ở nhà
• Mở rộng mối quan hệ mới, có thể dẫn đến cơ hội việc làm
• Cải thiện tâm trạng và tăng cảm giác có giá trị

Nên ưu tiên các hoạt động phù hợp thời gian và thể lực, tránh tham gia quá nhiều gây mệt mỏi không cần thiết.

Rèn luyện thể chất và chăm sóc sức khỏe tinh thần

Checklist duy trì sức khỏe toàn diện khi thất nghiệp:

• Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày: đi bộ, yoga, gym
• Ăn uống đủ chất, hạn chế đồ ăn nhanh, rượu bia
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya kéo dài
• Thiền, đọc sách, nghe nhạc thư giãn

Theo khảo sát bởi ZingNews năm 2024, 68% người thất nghiệp bị căng thẳng kéo dài dẫn đến các vấn đề như mất ngủ, lo âu. Việc chủ động rèn luyện sức khỏe giúp giảm thiểu nguy cơ này rõ rệt.

Xây dựng thói quen học hỏi và phát triển bản thân

Hướng dẫn xây dựng thói quen học mỗi ngày:

1. Đặt mục tiêu học tối thiểu 30 phút mỗi ngày.
2. Chọn nội dung học phù hợp: kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, ngoại ngữ.
3. Theo dõi tiến trình bằng sổ tay hoặc ứng dụng điện thoại.
4. Thưởng cho bản thân khi hoàn thành mục tiêu học tập.

Việc duy trì thói quen học không chỉ giúp lấp đầy thời gian rảnh mà còn cải thiện cơ hội nghề nghiệp sau khi tìm được việc mới.

Thất nghiệp nên học nghề gì dễ xin việc hiện nay?

Theo xu hướng năm 2024–2025, một số ngành nghề đang thiếu hụt nhân sự, phù hợp với người cần chuyển hướng sau khi thất nghiệp.

Danh sách ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao

Bảng tổng hợp so sánh các nhóm ngành dễ xin việc 2025:

Tiêu chí lựa chọn nghề phù hợp với khả năng cá nhân

• Có phù hợp với kỹ năng và sở thích hiện tại không?
• Thời gian đào tạo ngắn hay dài?
• Cơ hội việc làm sau đào tạo có cao không?
• Mức thu nhập dự kiến có đáp ứng nhu cầu tài chính?
• Khả năng thăng tiến lâu dài trong nghề đó như thế nào?

Tránh chạy theo nghề “hot” nhưng không phù hợp với bản thân, dẫn đến bỏ dở giữa chừng.

Kênh đào tạo nghề uy tín hỗ trợ người thất nghiệp

Danh sách nền tảng và tổ chức đào tạo đáng tin cậy:

• TopCV Academy: khóa học online kỹ năng nghề cơ bản
• Coursera, Udemy: học kỹ năng mềm, chuyên môn quốc tế
• Trung tâm dịch vụ việc làm địa phương: hỗ trợ nghề miễn phí cho người thất nghiệp
• Học viện FPT, VTC Academy: đào tạo nghề thiết kế, lập trình

So sánh:

Thất nghiệp dài hạn nên làm gì để lấy lại cân bằng?

Khi thất nghiệp kéo dài từ 6 tháng trở lên, nhiều người không chỉ đối mặt với khó khăn tài chính mà còn rơi vào khủng hoảng tâm lý và mất kết nối xã hội. Để lấy lại sự cân bằng cả về tinh thần lẫn nghề nghiệp, cần nhận biết rõ tình trạng hiện tại, chủ động xây dựng chiến lược tái hòa nhập và tìm kiếm sự hỗ trợ phù hợp.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng thất nghiệp kéo dài

5 dấu hiệu phổ biến cho thấy bạn đang rơi vào tình trạng thất nghiệp dài hạn:

• Không có việc làm chính thức từ 6 tháng liên tục trở lên.
• Giảm dần tần suất tìm việc hoặc bỏ cuộc giữa chừng.
• Tâm lý chán nản, mất động lực, tự cô lập bản thân.
• Tài chính cá nhân cạn kiệt, phải vay mượn thường xuyên.
• Mất tự tin khi tiếp xúc xã hội hoặc tham gia phỏng vấn.

Theo nghiên cứu của Viện Khoa học Lao động Việt Nam năm 2024, 1/3 người thất nghiệp trên 1 năm có nguy cơ gặp vấn đề sức khỏe tâm thần nếu không được can thiệp kịp thời.

Chiến lược tái hòa nhập thị trường lao động hiệu quả

Hướng dẫn 4 bước tái hòa nhập thị trường lao động sau thất nghiệp dài hạn:

1. Đánh giá lại hồ sơ và cập nhật kỹ năng mới: Bổ sung bằng cấp, chứng chỉ, kỹ năng cần thiết theo yêu cầu hiện tại của doanh nghiệp.
2. Bắt đầu từ các vị trí thấp hơn nếu cần: Chấp nhận làm lại từ đầu để tích lũy kinh nghiệm và lấy lại tự tin.
3. Tham gia các chương trình hỗ trợ việc làm: Đăng ký tại trung tâm dịch vụ việc làm, hội chợ việc làm hoặc các dự án hỗ trợ chính sách.
4. Mở rộng kênh tìm việc: Không chỉ dựa vào website tuyển dụng mà còn thông qua networking, group Facebook, bạn bè giới thiệu.

So sánh:

Hỗ trợ tâm lý và kết nối mạng lưới nghề nghiệp

Hỗ trợ tâm lý là việc sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên môn để giải tỏa lo âu, căng thẳng do thất nghiệp kéo dài. Kết nối mạng lưới nghề nghiệp giúp mở rộng cơ hội bằng cách giao lưu, học hỏi từ người cùng ngành.

Danh sách kênh hỗ trợ phổ biến năm 2025:

• Trung tâm hỗ trợ việc làm tỉnh thành phố: tư vấn miễn phí.
• Các hội nhóm nghề nghiệp trên Facebook, Zalo, LinkedIn.
• Tổ chức phi lợi nhuận như CARE Việt Nam, VCCI.
• Dịch vụ tư vấn tâm lý online (Mindcare, BetterHelp Việt Nam).