Hoạt động bán hàng rong trước cổng trường từng được xem là hình ảnh quen thuộc, nhưng trong bối cảnh đô thị hóa và yêu cầu cao hơn về môi trường giáo dục, việc cấm bán hàng rong trước cổng trường được đặt ra như một giải pháp cần thiết để bảo vệ học sinh và giữ gìn trật tự công cộng.
Phần lớn hàng rong trước cổng trường là thức ăn chế biến nhanh, không được kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc nguyên liệu, điều kiện bảo quản hay quy trình chế biến. Đối tượng tiêu thụ chính là học sinh, đặc biệt là trẻ nhỏ, nhóm có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Thực tế cho thấy nguy cơ ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa hoặc ảnh hưởng sức khỏe lâu dài là điều không thể xem nhẹ.
Giờ tan học thường trùng với cao điểm giao thông. Việc tập trung đông người bán, học sinh và phụ huynh mua bán ngay trước cổng trường khiến lòng đường, vỉa hè bị lấn chiếm. Điều này làm gia tăng nguy cơ ùn tắc, va chạm giao thông và tai nạn, đặc biệt tại các tuyến đường hẹp trong khu dân cư.
Cổng trường là không gian mang tính biểu tượng của môi trường giáo dục. Hoạt động buôn bán tự phát, xả rác, tụ tập đông đúc làm mất mỹ quan, giảm tính nghiêm túc và an toàn của khu vực trường học. Về lâu dài, điều này ảnh hưởng đến hình ảnh nhà trường và nếp sinh hoạt văn minh đô thị.

Việc cấm bán hàng rong trước trường học không chỉ là chủ trương mang tính khuyến cáo mà đã được lồng ghép trong nhiều quy định quản lý trật tự đô thị và an toàn học đường tại địa phương.
Nguyên tắc chung là không cho phép hoạt động buôn bán lấn chiếm lòng đường, vỉa hè và khu vực cổng trường trong giờ học, giờ tan học. Mục tiêu chính là bảo đảm an toàn cho học sinh, giữ thông thoáng giao thông và kiểm soát rủi ro về vệ sinh thực phẩm.
Chính quyền cấp phường, xã là lực lượng trực tiếp tổ chức kiểm tra, nhắc nhở và xử lý vi phạm. Nhà trường đóng vai trò phối hợp thông qua việc thông báo, tuyên truyền cho phụ huynh và học sinh, đồng thời phản ánh kịp thời các bất cập phát sinh quanh khu vực cổng trường.
Trên thực tế, các địa phương thường ưu tiên biện pháp nhắc nhở, vận động tự giác trước khi áp dụng xử phạt. Trong các đợt cao điểm, lực lượng chức năng có thể xử lý nghiêm các trường hợp cố tình tái phạm nhằm lập lại trật tự.
Quan sát từ thực tế cho thấy việc cấm bán hàng rong trước cổng trường được triển khai không đồng đều, tùy thuộc vào điều kiện quản lý và quyết tâm của từng địa phương.
Tại một số khu vực, việc kiểm tra được duy trì thường xuyên, kết hợp giữa chính quyền và nhà trường. Nhờ đó, tình trạng buôn bán tự phát giảm rõ rệt, cổng trường thông thoáng hơn và ý thức của phụ huynh, học sinh cũng được cải thiện.
Ở nhiều nơi khác, hoạt động kiểm soát chỉ diễn ra theo đợt hoặc vào thời điểm có phản ánh. Sau khi lực lượng chức năng rút đi, tình trạng bán hàng rong lại tái diễn, cho thấy hiệu quả chưa bền vững.
Khu vực nội đô thường được quản lý chặt chẽ hơn do mật độ giao thông cao và áp lực dư luận lớn. Trong khi đó, tại vùng ven hoặc ngoại thành, việc cấm bán hàng rong trước cổng trường gặp nhiều khó khăn do sinh kế người dân phụ thuộc vào buôn bán nhỏ lẻ và lực lượng quản lý mỏng.
Việc triển khai cấm bán hàng rong trước cổng trường không chỉ tác động đến trật tự đô thị mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế và thói quen của nhiều nhóm trong cộng đồng. Quan sát thực tế cho thấy các phản ứng khá đa chiều.
Đối với nhiều người, bán hàng rong trước cổng trường là nguồn thu nhập chính hoặc phụ giúp trang trải cuộc sống. Khi bị cấm, họ gặp khó khăn trong việc tìm địa điểm buôn bán thay thế phù hợp, nhất là những người lớn tuổi hoặc lao động tự do không có nghề ổn định. Điều này khiến một bộ phận vẫn lén lút quay lại bán vào giờ tan học.
Nhiều phụ huynh đồng tình với chủ trương cấm vì lo ngại vấn đề an toàn thực phẩm và an toàn giao thông cho con em mình. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc cấm hoàn toàn khiến học sinh thiếu lựa chọn ăn uống nhanh sau giờ học, trong khi căn tin trường học hoặc các cửa hàng xung quanh chưa đáp ứng được nhu cầu.
Dù mục tiêu rõ ràng, quá trình thực hiện lệnh cấm trên thực tế vẫn gặp không ít trở ngại, ảnh hưởng đến tính hiệu quả và bền vững của chính sách.
Giờ tan học thường diễn ra trong thời gian ngắn nhưng lượng người tập trung rất đông. Lực lượng chức năng khó có thể túc trực thường xuyên tại tất cả các trường, dẫn đến tình trạng “vắng người quản lý là tái diễn buôn bán”.
Nếu chỉ cấm mà không có phương án hỗ trợ chuyển đổi sinh kế hoặc bố trí khu vực buôn bán phù hợp, người bán hàng rong khó chấp nhận tuân thủ lâu dài. Đây là nguyên nhân khiến lệnh cấm dễ bị phá vỡ sau các đợt ra quân cao điểm.
Nhiều địa phương triển khai mạnh vào đầu năm học hoặc khi có phản ánh từ dư luận, nhưng sau đó việc kiểm tra bị gián đoạn. Điều này làm giảm tính răn đe và khiến quy định dần trở nên hình thức.
Từ các quan sát thực tế, có thể thấy việc cấm bán hàng rong trước cổng trường mang lại cả kết quả tích cực lẫn những vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện.
Trong ngắn hạn, các đợt kiểm tra quyết liệt giúp cổng trường thông thoáng hơn, giảm nguy cơ mất an toàn cho học sinh. Tuy nhiên, về dài hạn, hiệu quả chỉ được duy trì khi có sự phối hợp đồng bộ và liên tục giữa các bên liên quan.
Để lệnh cấm thực sự phát huy tác dụng, cần kết hợp quản lý với tuyên truyền, tạo sự đồng thuận xã hội và tìm giải pháp hài hòa giữa trật tự đô thị và sinh kế người dân. Khi lợi ích chung được đặt lên hàng đầu nhưng vẫn tính đến yếu tố nhân văn, chính sách mới có thể đi vào cuộc sống một cách bền vững.
Việc cấm bán hàng rong trước cổng trường mang lại những chuyển biến tích cực về an toàn và trật tự, đặc biệt trong các đợt triển khai nghiêm túc. Tuy nhiên, hiệu quả lâu dài vẫn phụ thuộc vào cách thực hiện đồng bộ và sự đồng thuận của cộng đồng. Khi cấm bán hàng rong trước cổng trường được nhìn nhận như một giải pháp tổng thể thay vì biện pháp tạm thời, chính sách này mới thực sự phát huy giá trị.
Mục đích chính là bảo vệ sức khỏe học sinh, giảm nguy cơ mất an toàn giao thông và giữ gìn môi trường giáo dục, cảnh quan khu vực trường học.
Chủ trương chung được nhiều địa phương áp dụng, nhưng cách triển khai cụ thể và mức độ kiểm soát có thể khác nhau tùy từng khu vực.
Nguyên nhân thường do khó kiểm soát giờ cao điểm, lực lượng quản lý mỏng và sinh kế của người bán hàng rong chưa có giải pháp thay thế phù hợp.
Phần lớn phụ huynh ủng hộ vì lo ngại an toàn cho con em, song vẫn có ý kiến băn khoăn về sự tiện lợi và nhu cầu ăn uống sau giờ học.
Cần kết hợp quản lý thường xuyên, tuyên truyền nâng cao nhận thức và có phương án hỗ trợ, sắp xếp sinh kế phù hợp cho người bán hàng rong.